İstanbul'un Avrupa ve Anadolu Yakası'ndaki bütün Vapur iskelelerini tarihsel bilgileriyle birlikte kayda geçiren Beykoz İskelelerini de inceledi.
Buna göre Beykoz'un en eski vapur iskelesinin Şirket-i Hayriye'nin inşaat işleri sorumlusu Kirkor Kalfanın yaptığı ve 1903 yılında yeniden inşa edilen Merkez mahallesi vapur iskelesi olduğu ortaya çıktı.
Bizans'tan Osmanlı'ya şehrin hep ayrılmaz bir parçası olan iskelelerden Anadolu Yakası'ndakilere göz gezdiren dergi Beykoz iskeleleri ile ilgili şu bilgileri verdi:
Beykoz'da bulunan vapur iskelelerinin hemen hemen hepsi, hala çalışır durumda. Bu iskeleler tarihiyle ve yaşanmışlıklarıyla birbirinden apayrı karakterlere sahip. Aynı zamanda bulundukları semtlerin dokusuyla da özdeşleşen bu iskelelerin bazıları için şarkılar ve şiirlerde yazılmış.
Anadoluhisarı İskelesi
Boğaziçi'nin en dar yerinde, Rumelihisarı'nın karşısında yer alan Anadoluhisarı İskelesi, önceleri kıyı boyunca uzanan yalıların baş tarafında, Hisarönü denen yerdeymiş, 1905'te yıktırılarak yerine yine ahşap bir iskele binası inşa edilmiş. Uzun yıllar hizmet veren iskele binası sonunda betonarme üzerine ahşap kaplama olarak yenilenerek 1989 yılında hizmete alındı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmesinin ardından iskele 2006 yılında kapsamlı bir yenileme çalışması günümüzdeki haline kavuştu.
Anadolu Hisarı İskelesi'nin vapur yanaşma yerinin uzunluğu 21 eni 17 iskelenin sudan yüksekliği 1,3, iskele önünün minimum derinliği 4,3, maksimum derinliği 7,1 metredir iskeleye yanaşabilecek en büyük gemi tonajı 747,36 grostondur.
Beykoz Merkez İskelesi
Köyün ilk iskelesini Şirket-i Hayriye'nin inşaat işleri sorumlusu Kirkor Kalfanın yaptığı biliniyor. Bu iskeleyi 1903 yıllarında ikinci bir iskele binası izlemiş. Eskiden, Şirket-i Hayriye vapurlarının Ahmet Mithat Efendi'nin yalısının önüne yanaştığı da anlatılıyor Yıllarca kullanılan bu ahşap iskele, hayli eskiyip ihtiyaca cevap veremez duruma gelince I989'da Beykoz Belediyesi tarafından bugün kullanılmakta olana betonarme üzerine ahşap kaplama iskele binası inşa edildi. 5 Mayıs 1989 günü hizmete açılan iskelenin vapur yanaşma yeri hayli genişletildi. Yıllar içinde yıpranan iskele binasının ahşap kaplaması 2002 Ekim'inde değiştirildi. İskelenin iki yanaşma yeri vardır. Vapur yanaşma yerinin sol tarafı 41, sağ tarafı 30 metre uzunluğundadır. İskelenin sudan yüksekliği 1,3, iskelenin önündeki suyun derinliği 6,5 metredir.
Çubuklu İskelesi
1912'de inşa edilip hizmete açılan ilk Çubuklu İskelesi'nin yerine sonradan ikinci bir iskele inşa edilmiş. 1991 yılında betonarme olarak inşa edilen son iskelenin vapur yanaşma yeri beton kazık sistemindedir. İskelenin vapur yanaşma yerinin uzunluğu 17, iskelenin sudan yüksekliği 1,2, iskele önünün derinliği ise 5,6 metredir
Küçüksu İskelesi
Diğer Boğaz iskelelerinden çok daha sonra inşa edilen Küçüksu iskelesinin bulunduğu yerde balıkçılar denize ağ attıkları, kıyıya çektikleri kayıklarını kalafat ettiği bo bir yermiş. 1930'lu yılların başında, Şirket-i Hayriye burada güzel bir plaj yaparak bu kıyıyı değerlendirince bir iskele inşa ederek Yukarı Boğaza giden vapurları buraya da uğramalarını sağlamış. Bu iskele ahşap olup tarihi Küçüksu Kasrının yanı başındaydı. Ne var ki, zamanla Küçüksu plajı eski rağbetini kaybetmeye başlayınca yolcusundan çok kaybetti. Son kez 1980 yılında vapur uğrayan iskelesi, kapatılınca iskele binası da çayhane olarak hizmet vermeye başladı. 2007 yazında Beşiktaş - Küçüksu hattı için yeni bir iskele inşa edildi.
Paşabahçe İskelesi
Ahşap olarak inşa edilen ve yıllarca hizmet veren ilk iskelenin bir hayli eskimesi ve ihtiyacı karşılayamaz duruma gelmesi üzerine 1989 yılında 100 metre kadar güneyinde yeni bir betonarme iskele binası ve beton kazık sisteminde vapur yanaşma yeri inşa edilip hizmete sokuldu. İskelenin vapur yanaşma yerinin uzunluğu 22, iskelenin sudan yüksekliği 1,2, iskele önünün derinliği 5,6 metredir. I970'li yılların başlarında İstinye-Paşabahçe arasında çalıştırılmaya başlanan araba vapuru seferleri için araba vapurlarının rahatça kapak atabilecekleri bir iskele yapılmıştı. 1973'te Boğaziçi Köprüsünün hizmete açılması üzerine işlevini kaybeden bu hat 1973-1974 kışında kaldırıldı. Araba vapurlarının kapat attığı kıyı ve arkasındaki küçük alan günümüzde küçük bir çocuk parkı haline getirilmiş bulunuyor.
Anadolukavağı İskelesi
Boğaziçi'nin Anadolu yakasında vapurların yaz-kış uğradığı en uzak iskeledir Eski ahşap iskelenin son yıllarda ihtiyacı karşılayamamaya başlaması üzerine, 1987 yılında eski ahşap iskelenin yerine yeni betonarme iskele binası yapılmış ve vapur yanaşma yeri beton kazık sisteminde, eskisinden çok daha geniş olarak yeniden yapılmıştır. İskelenin vapur yanaşma yerinin uzunluğu 21, iskelenin sudan yüksekliği 1,3 ve iskele önünün derinliği 5,5 metredir.
Kanlıca İskelesi
Köyün ilk iskelesinin ahşap olup, Hoca Yahya Efendi Yalısı'nın önünde olduğu biliniyor. 1904 Yılında yeni bir iskele inşa edilerek, 26 Haziran günü hizmete açılmış. Günümüzdeki iskele, 1990'da eskisinin aynısı olarak betonarme üzerine ahşap kaplama olarak yeni baştan inşa edilen iskeledir. hemen yanında küçük bir kayık limanı yer almaktadır. İskelenin vapur yanaşma yerinin uzunluğu 17, iskelenin sudan yüksekliği 1,3, iskele önünün derinliği 6,5 metredir.
Haber Kaynağı: Vira Haber Dergisi
